Plaid Cymru Caerdydd Plaid Cymru Caerdydd

Cyfarfod â'n hymgeisydd ar gyfer Gorllewin Caerdydd - Rhys ab Owen

Cafodd Rhys ei eni a'i fagu yng Nghaerdydd ac mae wedi byw yma y rhan fwyaf o'i oes. Aeth i Ysgol y Wern ac Ysgol Glantaf cyn astudio’r gyfraith ym Mhrifysgol Rhydychen ac yna'r Cwrs Hyfforddi Bargyfreithwyr ym Mhrifysgol Caerdydd.

Wedi graddio, lluniodd Rhys adroddiad ar ran y Ganolfan Addysg Uwch Ganolig Gymraeg ar addysg uwch ddwyieithog ledled y byd a gweithio i Awdurdod S4C.

Safodd Rhys dros Plaid yn etholiadau lleol Caerdydd 2017 lle cynyddodd bleidlais y Blaid yn Nhreganna o 910 i 2,105. Ychwanegodd Rhys:

“Cefais fy magu mewn teulu gwleidyddol. Cafodd fy hen dad-cu, Chwarelwr dosbarth gweithiol ei ddadrithio gan y blaid Lafur yn ôl yn nhechrau’r 1950au. Ei ferch, fy mam-gu, oedd Ysgrifennydd Gwynfor Evans, AS cyntaf Plaid, ac am nifer o flynyddoedd bu’n llais unig i Plaid yn ei stad tai cyngor. Roedd hi'n hynod falch pan drodd ei hardal yn Sir Gaerfyrddin at Blaid Cymru. Roedd fy nhad yn actifydd Plaid Cymru yng Nghaerdydd o ddiwedd y 1950au ymlaen. Credai'n gryf fod Plaid yn perthyn i Gymru gyfan a phawb yng Nghymru, waeth beth oedd eu cefndir, eu hiaith neu eu crefydd. Ar ôl degawdau o ymgyrchu a llawer o siomedigaethau, balchder mawr iddo oedd cael ei ethol i'r Cynulliad cyntaf ym 1999 ar gyfer Canol De Cymru. Rwy’n teimlo fy mod wedi fy nylanwadu’n fawr gan aelodau fy nheulu a weithiodd yn ddiflino yn ystod blynyddoedd yr anialwch i’r Blaid ac rwy’n credu bod angen eiriolwyr cryf ar Gymru heddiw.

 Mae Caerdydd a Chymru wedi dod yn bell ers i fy nhad ddechrau ymgyrchu yn y 1950au. Rydym bellach yn byw mewn prifddinas gyda senedd ddwyieithog. Fodd bynnag, mae Caerdydd a Chymru yn parhau i gael eu siomi ac ar y cyfan yn cael eu hanwybyddu. Mae Llafur wedi arwain yn y Senedd er 1999, ond nid yw Cymru wedi symud ymlaen yn y ffordd y dylai dros yr 20 mlynedd diwethaf ac rydym yn parhau i weld diffyg creadigrwydd a gweledigaeth ar gyfer ein gwlad. Mae Cymru yn cael bargen wael ac yn haeddu llawer gwell. Dyna pam rydw i'n sefyll dros Plaid - i wneud i Gymru fod o bwys. ”

Mae Rhys wedi bod yn Fargyfreithiwr ers 2010. Yn 2018-19 cafodd secondiad Rhys i weithio ar y Comisiwn Cyfiawnder yng Nghymru a gynhaliodd adolygiad o'r system gyfiawnder yng Nghymru ac a gadeiriwyd gan y cyn-Arglwydd Brif Ustus. Daeth y Comisiwn i'r casgliad bod pobl Cymru yn cael eu siomi gan y system gyfiawnder. Yr argymhelliad clir oedd y dylid datganoli cyfiawnder i Gymru i gyd-fynd â pholisi iechyd, addysg a lles cymdeithasol.

Dywed Rhys “Mae angen integreiddio cyfiawnder i bolisïau ar gyfer Cymru cyfiawn, teg a llewyrchus. Fodd bynnag, mae'r adroddiad pwysig hwn yn cael ei anwybyddu ar hyn o bryd gan y Ceidwadwyr a Llafur yn San Steffan. Credaf yn angerddol mai pleidleisio Plaid yn etholiad y Senedd yw'r cyfle i wneud i Gymru fod o bwys. Mae angen llais cryf ar Gymru a dangoswyd dros y blynyddoedd na all pleidiau’r DU gynnig hyn. Mae hanes wedi dangos y bydd Cymru bob amser yn cael ei hanwybyddu heb bleidlais Blaid gref. ”